“Onlar həmişə uşaq kimidirlər”

“O, İntizam Komissiyasının sədri olanda deputatlar bir-birini şapalaqlayırdı”

Xəbər haqqında

08 İyun 2016 - Çərşənbə 00:58

1515 nəfər oxuyub

“Onlar həmişə uşaq kimidirlər”

"Daun sindromu xəstəlik deyil, genetik anomaliyadır. Normal uşaqlarda 46 xromosom olur, daun daşıyıcılarında isə bu 47-dir. Belə uşaqlar xarici görünüşlərinə görə fərqlənir, həm fiziki, həm əqli cəhətdən gec inkişaf edirlər. Onlarla mütləq kiçik yaşlarından loqoped, psixoloq çalışmalıdır."

MÜSAHİBƏ Xəbəri

Cəmalə Kərimlinin 25 yaşı var. Daun sindromludur. Anası Bəyaz xanım və özündən kiçik bacısı ilə birgə Bakıda yaşayır.

"Anamı çox istəyirəm. Yemək bişirməyi, paltar yumağı hələ öyrənməmişəm. Amma hərdən ona kömək edirəm. Çünki mən övladam."

Bəyaz xanım deyir ki, əvvəllər uşaqla adam arasına çıxanda çox sıxılırmış. Zaman keçib, indi münasibəti tam fərqlidir. Ətrafdakıların baxışları, sözləri daha onu narahat etmir:
"Daun xəstəlik deyil. Allaha şükür, Cəmalə fiziki cəhətdən çox sağlamdır. Bu, sadəcə bir sindromdur. O, təzə doğulanda bir həkim mənə demişdi ki, uşaq tək inkişaf edə bilməyəcək, gərək bir bacısı, ya da qardaşı olsun. Bir ildən sonra bacısı dünyaya gəldi. Doğrudan da, Cəmalənin inkişafında, danışığında bacısıyla ünsiyyəti ona çox kömək elədi. Fikir verirəm, başqa ailələrdə də tək uşaq olanda bu çətindi. Onlar ünsiyyət qura, danışa bilmirlər."

Daun sindromunun əsas səbəbi insanda normal 46 xromosom əvəzinə, 47 xromosomun olmasıdır. Bu sindromu daşıyanlarda, əsasən, əqli və fiziki inkişafda gerilik müşahidə olunur. Bütün bunlarla yanaşı daun daşıyıcıları arasında istedadlı olanları da var.

“Mən fərqli uşağam. Dərs oxumaq istəmirəm. Müəlliməm gəlmişdi, əsəbiləşdim, qovdum. Kinoya çəkilmək istəyirəm. Lap dünyanın o başında da olsa”.
Cəmalənin rəqsə, aktyorluğa böyük marağı var. O, Daun Sindromlu Şəxslərin Reabilitasiya Mərkəzində rəqs kurslarına yazılıb. Azərbaycan, ərəb, ispan rəqsləri ilə məşğul olur. Deyir ki, "Qaraçı qanı" serialına baxa-baxa ispan rəqsini öyrənib.
Bəyaz xanımın sözlərinə görə, əvvəllər daun sindromlu şəxslərin assosiasiyasında "Dəcəllər" teatr qruppası fəaliyyət göstərirmiş. Cəmalə də həmin teatr qruppası ilə birgə Vyana, Adana şəhərlərindəki festivallara qatılıb. Sonra qrupla birgə başqa ölkələrdə - Bolqarıstan, Polşa, Fransada olub.

“O vaxtlar səfər üçün Gənclər və İdman Nazirliyi, ya da ayrı -ayrı imkanlı adamlar maliyyə dəstəyi göstərirdi. Reabilitisaya Mərkəzinə köçəndən sonra bu cür səfərlər təxirə salınıb. Bilmirəm, nə baş verdi.”

Daun Sindromlu Uşaqların Reabilitasiya Mərkəzi 2013-cü ildə inşa olunub. Mərkəzdə məktəbəqədər hazırlıq kursu, kompyuter, loqoped, idman zalı və üzgüçülük hovuzu, kino və teatr zalları yaradılıb. Bundan başqa müxtəlif kurslar da fəaliyyət göstərir.
Bəyaz xanım deyir, mərkəzə müraciət edənlərin ən böyüyünün təxminən 30-31 yaşı olar. Daha yuxarı yaşlıları isə valideynləri gətirmir.
"Bəzən deyirlər ki, böyüklərin mərkəzə gəlməyinə ehtiyac yoxdu. Axı, daun sindromlu adamlara yaş məhdudiyyəti qoymaq doğru deyil. Onlar həmişə uşaq kimidirlər."

“Mərkəzimizə gələnlərin hamısı qeydiyyata alınır, imkanlara uyğun xidmət göstərilir.”

Daun Sindromlu Şəxslərin Reabilitasiya Mərkəzindən verilən məlumata görə mərkəzə gələnlərin ən böyüyünün 30-31 yaşı var. Yaşı daha yuxarı olanlar isə demək olar ki, müraciət etməyib.

“AİLƏLƏR VƏ CƏMİYYƏT MAARİFLƏNMƏLİDİR.”

Həkim-loqoped Dürdanə Bağırova deyir ki, daun sindromlu şəxslər davamlı təlim almalıdırlar, onların sosiallaşması üçün daimi ünsiyyətdə olmaları vacibdir. Bu işdə cəmiyyətin rolu böyükdür. Amma hazırkı vəziyyət o qədər ürək açan deyil. Adətən, bu sindromun daşıyıcıları cəmiyyətə qarışmır.

"Daunlu insana sahib ailələr, cəmiyyət maariflənməlidir. Çox vaxt valideynlərə, uşaqları cəmiyyətə adaptasiya etmələrini israrla məsləhət görəndə "biz vaxtlı-vaxtında dərslərimizə gedirik" deyirlər. Halbuki müəyyən müddət reabilitasiya alıb yenidən evə qayıtmaq sosiallaşma deyil. Cəmiyyətdə belə insanların hamı kimi qəbul olunması, adaptasiyası, inkişafı üçün şərait yaradılmalıdır. Sənət, peşə sahibi olmaları üçün dərnəklər yaradıla bilər, hətta onların bacaracaqları işi görmələri üçün iş yerləri olmalıdır”.

Moved Permanently