Moved Permanently

 
 Son bir ildə İranda azı 241 mədəni fəal həbs olunub. 

"Xəbər365"in məlumatına görə, builki məhkəmələrdə ən az 59 Türk fəal, ümumilikdə 947 ay həbs, 96 ay sürgün və 1034 şallaq cəzasına məhkum edilib.

"Iranwre"ın hesabatına əsasən, 241 Azərbaycanlı  fəal - yazıçı, jurnalist, tələbə, şair və sənətçidən 181-i  həbs edilərkən fiziki təzyiqə məruz qalıb, 16 məhbusun həbsxanada döyülməsi və fiziki işgəncə görməsi davam etdiirilib.

Bildirilib ki, bu imüddətdə qadınların aktivliyi daha çox müşahidə olunub. Ötən ilin sentyabrında Urmiyədəkı küçə etirazlarının əsas nüvəsi qadınlar olub. Eyni zamanda

Təbrizdə keçirilən  küçə etirazlarında da  qadınlar əhəmiyyətli rol oynayıblar.
Bir ildə ən az 24 Azərbaycanlı qadın mədəni fəal həbs edilib və onlardan dördü həbsxanaya və şallaq cəzasına məhkum olunub. Bu il Azərbaycanlı qadın fəallara verilən cəzalar ümumilikdə 123 ay həbs və 120 şallaqdır.

Bu müddətdə həbs və məhkum olunanların arasında gənclər və yeniyetmələr də olub.

Təhlükəsizlik qüvvələri 18 yaşdan kiçik ən az beş uşağı həbs edib, onlardan iki qız anası ilə cəzalandırılıb. 18 oktyabrda Təbrizdə keçirilən mitinqdə tutulan iki uşağın - Kosər Neməti və Aylin Şirzadinin döyülməsi, Kosər Nemətinin anası Fatimə İbrahimzadənin bu 13 yaşlı uşaq qarşısında dindirilib işgəncə görməsi faktları qeydə alınıb.

12  iyul 2020 tarixində Tovuz bölgəsində Azərbaycan Respublikası ilə Ermənistan arasında hərbi qarşıdurmalar başlayandan sonra Tehran, Təbriz, Urmiyə, Zəngan, Ərdəbil, Naqadə, Miyane və Maragha da daxil olmaqla müxtəlif şəhərlərdə  İran İslam Cümhuriyyətinin Qarabağ müharibəsi siyasətinə qarşı mitinqlər keçirilib. Bu aksiyalar zamanı  40 türk saxlanılıb.
 
II Qarabağ savaşı başlayandan sonra yenidən  mitinqlərə start verilib. İlk aksiyada 20 nümayişçi fiziki təzyiq görərək, tutulub. 
Həbslərin ikinci dalğasında iyirmi gün ərzində Ərdəbil, Təbriz, Urmiyə, Meşginşəhr, Parsabad Moğan, Hadi Şahr, Culfa, Kəleybər və Zəngan şəhərlərində 100-dən çox vətəndaş nəzarətə alınıb.

"Qarabağın Qurtuluşuna Dəstək" başlığı ilə keçirilən mitinqlərdə ümumilikdə 182 nəfər həbs olunub. Bu mitinqlərdə tutulanlar üçün keçirilən məhkəmə proseslərindən yalnız birində, ikisi qadın olan Təbrizin 13 sakini ümumilikdə 13 il həbs və 780 şallaq cəzasına məhkum edilib. 

Ötən ilin ən təsirli hadisələrindən biri, Azərbaycanlı siyasi məhbusların "Yusuf Kari"yə dəstək olaraq kütləvi aclıq aksiyası keçirməsidir. Ərdəbil Mərkəzi Həbsxanasında iki il həbs cəzası çəkən Yusuf Kari 14 yanvar günü Ərdəbil məhkəmə məmurlarının həbsxanadakı siyasi məhbusların hüquqlarına məhəl qoymamasına, 8-ci karantin bölməsinə köçürülməsinə və Ərdəbil həbsxanasının müdir köməkçisi olan Sepehrinin təhqirinə etiraz olaraq aclıq aksiyasına başlayıb.

 Ərdəbil həbsxanasında saxlanılan siyasi məhbuslar Abbas Lisani, Əli Vasiqi, Riza Vasiqi  Evin Həbsxanasında saxlanılan dörd Azərbaycanlı siyasi məhbus Siyamək Mirzayi, Behnam Şeyxi, Tohid Əmir Əmini və Kiyanuş Əslani də Yusuf Kariyə dəstək olaraq aclıq aksiyasına başlayıb.

20 fevralda, Yusuf Karinin tələbinin qəbul edilməsi və təhlükəli cinayətlər məhkumlarının bölməsindən Ərdəbil Mərkəzi Həbsxanasınnın birnci bölməsinə köçürülməsi ilə Azərbaycanlı siyasi məhbusların kütləvi aclıq aksiyası sona çatıb.
Bu müddətdə Azərbaycanlı siyasi və mədəni fəallar haqqında bəlkə də yeganə yaxşı xəbər Azərbaycanlı şairi, vəkil və siyasi məhbus Lətif Həsəninin sərbəst buraxılmasıdır. Doktor Lətif Həsəni 7 il 11 ay həbsdə qaldıqdan sonra 13 dekabr 202o-ci ildə Rəcayi şahr Həbsxanasından azad edildi.
Pandemiya dövründə məhkum soydaşlarımızın icazə tələbləri cavabsız qalıb.

 Ərdəbil Mərkəzi Həbsxanasında saxlanılan soydaşımız Kazım İbadi koronavirusdan vəfat edib.  

1399-cu ildəki digər bir mühüm hadisə, Abbas Lisaninin 15 il həbs cəzasını Ərdəbil Həbsxanasında saxlanılan Abbas Lisani Ərdəbil İnqilab Məhkəməsi tərəfindən 2019-cu ilin yayında 8 il həbs və 2 il sürgün cəzasına məhkum edilib. Bu hökm Ərdəbil Apellyasiya Məhkəməsi tərəfindən 15 il həbs və 2 il sürgünə qədər artırılıb və nəhayət 2020-ci ilin iyul ayında Ali Məhkəmə Lisanini şikayətini rədd edib,  hökmü təsdiqləyib.

 Bu il ana dilində təhsil tələb edən aktivistlər ən çox təhlükəsizlik və məhkəmə təzyiqlərinə məruz qalıblar.  Əliriza Farşi, Həmid Mənafi və Behnam Şeyxi tutularaq iki illik həbs cəzalarını çəkmək üçün həbsxanaya göndərilib. Siyamək Mirzayi 28 dekabrsa Qaen şəhərindəki sürgün zamanı ona qarşı açılan bir saxta işə görə təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən tutulub və bir il on gün həbs cəzasını çəkmək üçün Evin Həbsxanasına köçürülüb. Ana dilində təhsil tələb edən Tohid Əmir Əmini, Kiyanuş Əslani, Səhənd Məali, Cəfər və Milad İsmayılzadə və digər siyasi məhbuslara da təzyiq davam edib.

Ötən ilin son günlərində Təbrizdə yaşayan Yaşar Piri "Türkçe Kitab Günü" kampaniyasına qatıldığı və vətəndaşlar arasında kitab payladığı üçün Bəsic qüvvələri tərəfindən tutulub. Yaşar Pirinin tutulduğu zaman Bəsic qüvvələri tərəfindən şiddətli döyülməsi və Təbrizdəki İnqilab Keşikçiləri təcridxanasında işgəncəsinin davam etməsi nəticəsində tənəffüs yolu zərər görüb və böyrək çatışmazlığı ilə üzləşib. Bu mədəni fəal, işgəncə təsirləri səbəbindən martın 9-dək Təbrizdəki İmam Riza Xəstəxanasında müalicə alıb.